Gante Mutfak “Evin Kalbi Mutfak” Architectural Design Competition
Interior Design | 3th Prize
İstanbul | 2021
Üretken + Geçirgen Bir Strüktür Olarak Mutfak
Günümüz teknolojileriyle kafe/kütüphane gibi yarı-kamusal alanlar birer çalışma mekanına dönüşürken, ev söz konusu olduğunda bu durum nasıl bir potansiyel taşımaktadır? Evin diğer bireyleri ile oluşturulan kolektif yaşantı içindeki özel alan nasıl olabilir?
Mutfak; gerekli altyapıların sağlanmasıyla yukarıdaki sorulara yanıt verebilecek bir potansiyel taşımaktadır.
Tam bu noktada, yarışmanın konusunu da merkeze alarak projemizde;
Mutfak, evdeki tüm yaşayanların ve objelerin -organik ve inorganik olarak eklemlenebildiği- evin diğer fragmanlarını da besleyecek ve ondan beslenecek duvarsız-geçirgen bir strüktür olarak düşünüldü. Evin gündelik yaşantısı içinde, kentte yaşamın koşullandırdığı metrekare, oda yetersizliği problemini gözardı etmeden ve kullanıcıya ek bir maliyet getirmeden, mutfak alanını, çalışma, dinlenme, eğlenme ve yepyeni bir üretim alanına dönüştürmek hedeflendi.
Ev yaşamında artık daha çok ihtiyaç duyduğumuz, çalışma, üretim, sosyalleşme, eğlenme ve dinlenme gibi aktiviteler için evin servis ve depolama alanların ortasında, evin kalbinde, yer alan çok amaçlı bir mutfak alanı önerilmiştir. Bu alanda kitap okumak, çevrimiçi çalışmak, sohbet etmek, dikey tarımla uğraşmak, müzik dinlemek gibi birçok aktiviteyi mekana yüklemek amaçlanmıştır.
Tüm bu aktivitelerde bulunmak için evden ve diğer bireylerden izole olmadan evin kalbinde yeni bir atmosfer tasarlanmıştır. Dolayısı ile tüm bu eylemler “birlikte” ve “yan-yana” yapılabilmektedir.
SINIR
Mutfak ile evin diğer yaşam alanları arasındaki sınırın incelmesi, geçirgenleşmesi mutfağın cidarını oluşturan metal konstrüksiyon ile sağlanmıştır. Bu yapı sayesinde ev içindeki görsel işitsel bir süreklilik hedeflenmiştir.
“Kapalı bir oda ”ya da “tek cephesi açılmış mutfak” değil, çeperleri şeffaflaşmış ve diğer mahallere dahil olmuş bir mutfak tasarımı oluşturulmuştur.
MODÜLASYON / KİŞİYE GÖRE FARKLILAŞMA / AİDİYET
15×15 kutu profillerden oluşan bir strüktür içine yerleşen mutfak, farklı aksların yarattığı modülasyonlarla istenilen mekana göre değiştirilebilen bir yerleşim-kullanım şeması sunmaktadır. Temel taşıyıcıları oluşturan bu modüllerin içinde dolap ve raf modülleri farklı ebatlarda kullanılabilmektedir. Mutfağın ve kullanıcının ihtiyaçlarına göre temel olarak, mutfak modülleri, dikey bahçe modülleri, ev mobilyası (büfe ve raf) modülleri, depolama modülleri önerilmiştir.
DİKEY BAHÇE / KENTTE TARIM / FOODSCAPING
“Foodscaping”; tarımcılığın bireysel bahçelerde estetize edilerek yapılması ve böylece bireysel ve mikro tarımı teşvik eden modern bir terimdir. Tasarlanan mekanı, bu kavram dahilinde tarım ve peyzaj arasında melez bir noktada konumlandırmak amaçlanmıştır.
Mutfakta hazırlanacak yemeklerde kullanılacak bazı sebze , meyvelerin mutfakta üretilmesi; hem sürdürülebilirliği sağlamakta hem de nakliye ve kitlesel tarımın oluşturduğu karbon salınımlarını azaltmaktadır.
Yapay olarak mavi ve kırmızı spektrum led-armatürler ve damla sulama sistemleri sayesinde dikey bahçelerde 100’e yakın sebze çeşidi yetiştirilebilmektedir.
Mutfaktan çıkacak olan organik atıkları, kompost yöntemiyle gübre olarak kullanarak mikro ölçekte atık döngüsü tamamlanmaktadır.
Bitkilerin kapalı alanlarda havayı filtreleme, hava kalitesini ve yaşam konforunu arttırması,
mekana oksijen sağlayarak evin kalbi olması durumunun kavramsal boyuttan gerçekliğe dönüştürmesi hedeflenmiştir.
GERİ DÖNÜŞÜM / RE-USE / PLASTİ GLOMERATE / ANTROPOSEN
Antroposen, insanın küresel çapta belirleyici gücü olan, biyolojik, kimyasal ve jeolojik bir aktör haline gelmesiyle dünyada ve biosferdeki insan etkilerinin artık geri döndürülemez bir noktaya gelmesidir. Bu bağlamda dünyadaki karbondioksit seviyesini azaltmak ve daha az atık üretmek/üretmemek yaşam alanlarımız için acil bir çağrı bir hale gelmiştir. Atık malzemelerin yeniden kullanımı (re-use) alanında yapılan “Plastiglomerate” çalışması ilginç bir örnek teşkil eder.
“Plastiğin yığışması” olarak da çevirebileceğimiz bu terim plastiğin diğer organik ve inorganik cisimler ile birlikte kimyasal etkileşime girerek hibritleşmesi, tortulaşması ve yeni bir taş oluşturmasıdır. Plastiglomerat sıkıştırılarak farklı renk ve dokularda hijyenik yüzeyler yaratmaya imkan vermektedir. Dolayısı tasarlanan mutfağın sert tezgah yüzeylerinde bu dönüştürülmüş malzemenin kullanımı önerilmiştir.
TEKNOLOJİ
Teknolojinin bu mutfak önerisindeki müdahalesi; geleneksel bazı kullanım şemalarını bozmadan, melez bir sistem içinde düşünülerek oluşturulmuştur. Mutfağın gündelik kullanımında her an çevrimiçi olma imkanı sağlayan, üst dolaplara konumlandırılmış dokunmatik bir ekran ile bilgi edinme, görüntülü görüşme, müzik dinleme gibi birçok imkan sağlarken, yine akıllı ekran ve telefonlar sayesinde yetiştirilen bitkilerin nem ve ışık kontrolleri uzaktan yapılabilmektedir. Masa üzerinde canlı toplantılar için halka ışık, tablet priz ve data ihtiyaçları düşünülmüştür. Evde kullanılacak tüm makineler ve elektrikli aletlerin bu çevrimiçi sisteme eklemlenebileceği varsayılmıştır.